Kwestionariusz Przewodniczącego Centrum Badawczego POB – Fizyka wysokich energii i technika eksperymentu
O wysokim poziomie naukowym projektów złożonych do konkursu FWEiTE-1, o roli POB HEP w rozwoju przemysłowym polskich przedsiębiorstw oraz o planach na najbliższe kilka lat opowiada Przewodniczący POB HEP, profesor Adam Kisiel.
Czym zajmuje się Centrum Badawcze Priorytetowego Obszaru Badawczego Fizyka wysokich energii i technika eksperymentu? Jakie są Państwa plany badawcze?
Centrum Badawcze POB Fizyka wysokich energii i techniki eksperymentu zajmuje się rozwijaniem i integracją badań na Politechnice Warszawskiej związanych z szeroko pojętą fizyką wysokich energii, w tym fizyką jądrową, fizyką cząstek elementarnych, fizyką fuzji jądrowej i plazmy oraz szerokim spektrum zagadnień elektronicznych, mechanicznych i programistycznych stosowanych w takich badaniach. Eksperymenty w tej dziedzinie są często nazywane Big Science, gdyż są realizowane w dużych laboratoriach badawczych, we współpracy międzynarodowej przez ogromne zespoły fizyków i inżynierów. POB planuje wspierać istniejące zaangażowanie PW w tego typu organizacjach i aktywnie poszukiwać nowych możliwości współpracy.
To dopiero początek działalności POB. Jakie wyzwania czekają Państwa w ciągu najbliższych kilku lat?
Przedsięwzięcia Big Science są planowane na dekady. Każde z nich jest w innym etapie realizacji i w sposób dynamiczny przechodzi przez kolejne stadia rozwoju. Wyzwaniem będzie oferowanie przez zespoły badawcze z PW swoich kompetencji i zaangażowania w te projekty w odpowiednim momencie i ewolucja tego zaangażowania odpowiednio do rozwoju prac. Bardzo istotnym elementem działalności jest aktywne włączenie w te działania młodej kadry, w tym doktorantów i studentów. Udział w tych projektach pozwoli też na rozwój umiejętności na PW w kontekście rzeczywistej i wieloletniej współpracy międzynarodowej.
Co dla Pana oznacza słowo „innowacyjność”? Jak „innowacyjność” wpasowuje się w działalności POB Fizyka wysokich energii i technika eksperymentu?
Badania w fizyce wysokiej energii to badania podstawowe, odkrywające nieznane jeszcze prawa natury. Narzędzia potrzebne do tych badań, takie jak kompleks Wielkiego Zderzacza Hadronów w CERN, czy kompleks NICA w Zjednoczonym Instytucie Badań Jądrowych w Dubnej to urządzenia w całości oparte na innowacyjnych technologiach, często opracowywanych właśnie w odpowiedzi na ich potrzeby. Rozwiązania opracowywane na PW na potrzeby eksperymentów w tej dziedzinie są w naturalny sposób innowacyjne.
Działalność POB, a przemysł. Jakie macie Państwo plany względem tej współpracy?
Eksperymenty i kompleksy badawcze Big Science to ogromne urządzenia, w których budowie i ciągłym rozwoju uczestniczą partnerzy przemysłowi. Daje im to możliwość zastosowania najnowszych innowacyjnych rozwiązań, a także włączenia się w realizację dużych projektów międzynarodowych. Laboratoria takie jak CERN oraz ZIBJ, finansowane ze składek państw członkowskich (takich jak Polska) oczekują wręcz, że przemysł tych krajów będzie aktywnie uczestniczył w realizacji ich projektów. Zadaniem Centrum POB jest połączenie działalności naukowej PW z wkładem przemysłowym polskich przedsiębiorstw, tak aby pozycja polskich instytucji w Big Science odpowiadała potencjałowi naszego kraju.
Za nami pierwszy konkurs na granty badawcze FWEiTE-1. Jak ocenia Pan zainteresowanie naukowców konkursem oraz poziom przesłanych zgłoszeń?
Pierwszy konkurs FWEiTE-1 spotkał się z dużym zainteresowaniem wnioskodawców. Około 100 osób z PW występowało jako wykonawcy w złożonych do konkursu wnioskach. Poziom naukowy zgłoszonych projektów okazał się bardzo wysoki. Wszystkie dotyczyły współpracy międzynarodowej z dużymi i doskonałymi ośrodkami naukowymi w dziedzinie fizyki wysokich energii, a większość z nich miała charakter międzywydziałowy i interdyscyplinarny. Ponad połowa złożonych wniosków została rekomendowana do finansowania. Spodziewamy się też podobnego zainteresowania oraz wysokiej jakości wniosków w kolejnych konkursach POB.